Hạt điều không chỉ là sản phẩm chứa nhiều giá trị
dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể mà còn là sản phẩm có giá trị về mặt kinh tế .
Trong những năm gần đây , hạt điều đóng vai trò quan trọng trong kim ngạch xuất
khẩu ở Việt Nam . Từ chỗ thiếu lương thực , Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu
nông sản hàng đầu thế giới với bảy mặt hàng xuất khẩu chủ lực như : xuất khẩu hạt
tiêu đứng đầu thế giới ; cà phê và hạt điều đứng thứ hai , tiếp theo đó là gạo
, cao su , thủy sản đứng thứ ba và chè đứng thứ năm...
Chính vì đem
lại kim ngạch xuất khẩu cao nên hạt điều ngày càng được Nhà nước cũng như Bộ
Công nghiệp và phát triển nông thôn (VINACAS) ; các doanh nghiệp trong và ngoài
nước quan tâm . Để giữ vững vị thế xuất khẩu hạt điều nhân không thể không nhắc đến qui trình sản xuất hạt điều
. Bài viết này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ thêm về ngành điều nói chung cũng như quá
trình sản xuất hạt điều nói riêng .
Qui trình sản xuất hạt điều có rất nhiều công đoạn ;
từ khâu thu gom sản phẩm hạt điều thô từ nông dân đến khâu đóng gói thành thành
phẩm và cuối cùng đến tay người tiêu dùng . Tùy theo, qui mô cũng như kinh nghiệm
được đúc kết mà các doanh nghiệp có thể lựa chọn cho mình các hình thức sản xuất
phù hợp nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất . Tuy nhiên , đây là những khâu
cơ bản của quá trình sản xuất hạt điều .
Cụ thể qui trình sản xuất hạt điều gồm những bước
sau :
1. Thu
gom hạt điều thô:
Cứ sau Tết âm lịch của Việt Nam là mua hoạch điều , mùa
điều nở rộ khoảng 3 tháng , nhất là khu
vực Bình Phước . Trái điều sau 1 tháng đậu trái thì bắt đầu chín ; trái điều
sau khi chín có màu vàng tươi hoặc đỏ rực .
2. Phơi
khô
Hạt điều thô sau khi thu gom từ nhà vườn sẽ được người
dân ; doanh nghiệp phơi khô dưới nắng mặt trời .Thông thường để hạt điều khô phải
cần phải trải mỏng trên bạt , trên nền bê tông ; phơi khoảng 3 ngày ; độ ẩm đạt
từ 10-12% là có thể đóng bao rồi đưa vào kho lưu trữ .
3. Nhập
kho
Hạt điều sau khi phơi khô được doanh nghiệp mua xếp vào kho ; dữ trữ
hàng để sản xuất quanh năm .
4. Sàng
hạt điều
Mục đích của việc sàng hạt điều là giúp cho khâu tách nhân ; chẻ hạt được
thuận tiện ; không để dao cắt hạt phạm
vào hạt điều ; giúp giảm tỉ lệ bể cho sản phẩm ; nâng cao khả năng xử lý sản phẩm
cho những khâu tiếp theo . Thông thường làng hạt điều sẽ phân loại sàng hạt điều
thành các loại hàng A; B; C tùy theo kích cỡ của hạt . Trong đó ; A là hàng lớn
nhất ; C là hàng nhỏ nhất . Không có qui chuẩn nào cho các loại hàng này ; tên
gọi này là do mỗi doanh nghiệp tự đặt ra . Ở khâu này ; có thể sàng thủ công bằng tay hoặc
bằng máy tùy theo qui mô của mỗi doanh nghiệp .
5. Hấp
hơi nước
Mục đích của việc hấp hạt là làm cho vỏ cứng của hạt
điều khô lại ; giòn ; ít mủ và tách biệt khỏi nhân bên trong .
6. Tách
nhân
Hạt điều thô A,B,C sau
khi hấp ; để khoảng một ngày là có thể đưa vào chẻ được . Ở khâu này người công
nhân sẽ tách nhân bằng phương pháp thủ công . Từ khâu này trở đi ; sản phẩm chỉ
cần thêm một công đoạn sơ chế đơn giản là có thể ăn được. Nhân hạt điều từ khâu
này được gọi là nhân sống ( nhân tươi ).
7. Sấy
Để đảm bảo hàng giữ được
lâu hơn ; người sản xuất trong làng điều đem hàng nhân sống ra sấy khô . Cách
làm đơn giản là phơi dưới nắng mặt trời ; cách thứ hai là đưa vào mấy sấy . Với
cách sấy khô đưa hàng về độ ẩm 3-4% ; hàng có thể bảo quản đến 6 tháng vẫn sử dụng
tốt . Lưu ý , để hàng có thể giữ được lâu cần phải cho hàng vào túi kín ; tránh
tiếp xúc với không khí , càng giữ kín thì hàng càng giữ được lâu .
Một mục đích khác của
việc sấy khô là làm cho nhân hạt điều bong tróc khỏi lớp áo lụa bên ngoài .
8. Bóc
vỏ lụa
Để việc tiêu dùng hạt
điều dễ dàng hơn , nhân hạt điều sau khi sấy cần được làm sạch vỏ lụa . Tại
khâu này,các doanh nghiệp có thể lựa chọn bóc vỏ lụa bằng 2 cách :
- Bóc vỏ lụa thủ công :
tức dùng tay bóc tách lớp vỏ lụa ra khỏi nhân điều .
-Bóc vỏ lụa bằng máy .
9. Kiểm
tra chất lượng , phân loại hạt
Hạt điều nhân sau khi
bóc sạch vỏ lụa sẽ được phân loại và kiểm
tra chất lượng trước khi đóng gói thành thành phẩm để bán cho thị trường nội địa
hoặc xuất khẩu ra nước ngoài .
Theo qui chuẩn của thế
giới; bộ tiêu chuẩn AFI thì sản phẩm ở khâu này có 32 loại .
1
0. Phun
trùng
Ở khâu này , vì hạt điều
là mặt hàng thực phẩm nên đòi hỏi rất khắt khe về khâu vệ sinh an toàn thực phẩm
. Chính vì vậy , mục đích của khâu phun trùng là làm sạch , khử trùng và loại bỏ
các tác nhân gây bệnh .
1
1. Dò
kim loại & đóng gói
Hạt điều trước khi đóng gói ; phải
được kiểm tra qua máy dò kim loại để loại bỏ tạp chất .